رحمت و هدایتگری حضرت محمد صلی الله علیه وسلم

الحمد لله، والصلاة والسلام على رسول الله، وعلى آله وصحبه ومن اتبعهم بإحسان إلى يوم الدين، أما بعد..

خداوند می فرماید:‌ (وَمَا أَرْسَلْنَاكَ إِلَّا رَحْمَة لِلْعَالَمِينَ) (الأنبياء: ۱۰۷) ( اي پيغمبر ! ) ما تو را جز به عنوان رحمت جهانيان نفرستاده ايم.

این آیه از حقیقت رسالت بزرگی به صورت حصر، پرده بر می دارد که رسول صلی الله علیه وسلم و رسالتش رحمت اند؛ چراکه آن چه آورده اند، سبب سعادت بشریت و موجب اصلاح دنیا و آخرت شان می گردد و با بعثت پیامبر صلی الله علیه وسلم، همه مردم – مؤمن و غیر مؤمن- از فرورفتن به زمین، تغییر چهره و عذاب نابود کننده؛ در امان شدند. موقعی که برخی از اصحاب برایش فرمودند: علیه مشرکین دعا کن! فرمودند:‌ من برای نفرین کردن فرستاده نشدم؛ بلکه به حیث رحمت مبعوث گردیدم.

 رحمت رسول الله برای همه

رحمتی که پیامبر صلی الله علیه وسلم با آن مبعوث گردیده، تمامی انسانها را شامل می باشد و تنها ویژه مسلمانان نیست و نه مخصوص خانواده و اقارب پیامبر می باشد؛ بلکه این رحمت عام و فراگیر است.

رسول الله صلی الله علیه وسلم می فرماید:‌ لَنْ تُؤْمِنُوا حَتَّى تَحَابُّوا، أَفَلَّا أَدُلُّكُمْ عَلَى مَا تَحَابُّونَ عَلَيْهِ؟” قَالُوا بَلَى يَا رَسُولَ اللهِ، قَالَ: “أَفْشُوا السَّلَامَ بَيْنَكُمْ، فَوَالَّذِي نَفْسِي بِيَدِهِ، لَا تَدْخُلُوا الْجَنَّةَ حَتَّى تَرَاحَمُوا” قَالُوا: يَا رَسُولَ اللهِ، كُلُّنَا رَحِيمٌ، قَالَ: “إِنَّهُ لَيْسَ بِرَحْمَةِ أَحَدِكُمْ خَاصَّتَهَ، وَلَكِنْ رَحْمَةُ الْعَامَّةِ”. مؤمن شمرده نمي شويد، تا با همديگر دوستي کنيد، آيا راهنمائي نکنم شما را به آنچه که هرگاه آن را بجاي آوريد با هم دوستي مي کنيد؟ گفتند:‌ بلی یا رسو ل الله. فرمود:‌ سلام را در ميان خويش آشکار کنيد. قسم به ذاتی که جانم در دست اوست، وارد بهشت نمی شوید تا که با هم رحم کنید. فرمودند:‌ یارسول الله همه ما رحیم هستیم. فرمود: منظور رحم ویژه بین خودتان نیست؛ بلکه مراد من رحمت عمومی می باشد.

این رحمت برای همه اهل زمین است، رسول الله صلی الله علیه وسلم می فرماید:‌ “الرَّاحِمُونَ يَرْحَمُهُمُ الرَّحْمَنُ، ارْحَمُوا مَنْ فِي الأَرْضِ يَرْحَمْكُمْ مَنْ فِي السَّمَاءِ”. خداوند رحمان، برای رحم کننده گان رحم می کنند، به اهل زمین رحم کنید تا اهل آسمان به شما رحم کنند.

رحمت پیامبر صلی الله علیه وسلم حتی به کسانی که ایشان را اذیت و شکنجه نموده اند،‌ نیز می رسد. در غزوه احد آنگاه که دندان پیامبر شهید شد و پیشانیش شکست و خون بر رخسارش جاری گردید. کسی گفت:‌ ای رسول الله! علیه این مشرکین دعا کن! رسول الله صلی الله علیه وسلم فرمود:‌ خداوند مرا طعنه زننده و نفرین کننده نفرستاده بلکه مرا دعوتگر و رحم کننده فرستاده است و فرمود:‌ پروردگارا! این قومم را هدایت کن؛ چون نمی دانند. و آنگاه که فرشته مؤظف کوه ها گفت:‌ اگر می خواهی این هر دو کوه دو طرف طایف را با هم بچسپانم؟ رسول الله فرمود: نه بلکه امیدوارم از نسل این ها کسانی به وجود آیند که خداوند واحد را پرستش کرده و به او شرک نیاورند.

هم چنان رحمت ایشان صلی الله علیه وسلم، وقت فتح مکه تجلی یافت، آنگاه که فاتحانه و پیروزمندانه وارد مکه مکرمه گردید، کسانی را که او را اذیت کرده و با او جنگیده بودند؛ بخشید. و آن سخن ماندگارش را بیان داشتند که چه گمانی می کنید؟ با شما چگونه برخورد خواهم کرد؟ گفتند:‌ نیکی خواهی کرد؛ چون برادر کریم و فرزند برادر کریم هستی. رسول الله فرمود:‌ بروید شما آزاده اید، امروز هیچ ملامتی برشما نیست، خداوند من و شما را بیامرزد.

رحمت پیامبر صلی الله علیه وسلم شامل خدمه و مزدوران می شود و ما را امر نموده و فرمود:‌ آنها را بیشتر از توان شان به کار مکلف نکنید، وقتی آنها را به کاری مکلف کردید کمک شان کنید؛ چون آنها برادران شمایند. به خدمه خود آن غذای را بدهید که خود تان می خورید و آن لباسی را بپوشانید که خود می پوشید.

جامعه که مصطفی صلی الله علیه وسلم بنا نهاد، بر پایه های از رحمت استوار گردید، خواه افراد آن جامعه مسلمان باشند یا غیر مسلمان:‌ (والْمُؤْمِنُونَ والْمُؤْمِنَاتُ بَعْضُهُمْ أَوْلِيَاءُ بَعْضٍ يَأْمُرُونَ بِالْمَعْرُوفِ ويَنْهَوْنَ عَنِ المُنكَرِ ويُقِيمُونَ الصَّلاةَ ويُؤْتُونَ الزَّكَاةَ ويُطِيعُونَ اللَّهَ ورَسُولَهُ أُوْلَئِكَ سَيَرْحَمُهُمُ اللَّهُ إنَّ اللَّهَ عَزِيزٌ حَكِيمٌ) (التوبة ۷۱) مردان و زنان مؤمن، برخي دوستان و ياوران برخي ديگرند. همديگر را به كار نيك مي خوانند و از كار بد باز مي دارند، و نماز را چنان كه بايد مي گزارند، و زكات را مي پردازند، و از خدا و پيغمبرش فرمانبرداري مي كنند. ايشان كسانيند كه خداوند به زودي ايشان را مشمول رحمت خود مي گرداند. (اين وعده خدا است و خداوند به گزاف وعده نمي دهد و از وفاي بدان هم ناتوان نيست. چرا كه ) خداوند توانا و حكيم است. (لا يَنْهَاكُمُ اللَّهُ عَنِ الَّذِينَ لَمْ يُقَاتِلُوكُمْ فِي الدِينِ ولَمْ يُخْرِجُوكُم مِّن دِيَارِكُمْ أَن تَبَرُّوهُمْ وتُقْسِطُوا إلَيْهِمْ إنَّ اللَّهَ يُحِبُّ المُقْسِطِينَ) (الممتحنة۶) خداوند شما را باز نمي دارد از اين كه نيكي و بخشش بكنيد به كساني كه به سبب دين با شما نجنگيده اند و از شهر و ديارتان شما را بيرون نرانده اند. خداوند نيكوكاران را دوست مي دارد.

رسول الله صلی الله علیه وسلم به رحم با حیوانات دستور می دهد

رحمت رسول الله صلی الله علیه وسلم دربرگیرنده تمام موجودات است و از انسان فراتر رفته و حیوانات را نیز احتواء‌ می کند. شخصی گفت:‌ ای رسول خدا! من موقع ذبح گوسفند به او رحم می کنم. ایشان فرمودند:‌ اگر به گوسفند رحم کنی خدا به تو رحم می کند. این جمله را دو مرتبه تکرار کردند.

رسول خدا فرمودند:‌ مردی سگی را دید که از تشنگی خاک نمدار را می خورد، آن مرد کفش خود را گرفته و توسط آن سگ را سیراب کرد. خداوند این مرد را ستوده و وارد بهشت می نماید. و نیز فرمودند: زنی به سبب بستن گربه به دوزخ رفت؛ چون که آن گربه را غذا نداده و رها نکرد تا برای خود غذا پیدا کند.

مصطفی صلی الله علیه وسلم به تنه خشک درخت خرما نیز رحم نمود؛ آنگاه که ناله می کرد. رسول الله پشت تنه درخت خطبه ایراد می کردند و قتی برایش منبر ساخته شد، بالای منبر رفتند که تنه درخت شروع به نالیدن کرد، رسول الله نزدش آمده و با دست خود آن را مسح نمودندتا که آرام شد.

همه این احادیث و غیر آن که زیاد اند،‌ تأکید دارند که خداوند، پیامبر صلی الله علیه وسلم را هدیه برای همه اهل زمین فرستاده است. رسول الله می فرمایند: در حقیقت من رحمت- هدایتگرم. ایشان نعمتی اند که الله متعال به همه عالم ( انسان و جن، حیوانات،‌ پرنده ها، و همه مخلوقات) ارزانی نموده و هر کسی که این رسالت را به دوش بکشد، باید رحمتی برای عالمیان باشد.

رسول الله صلی الله علیه وسلم چراغ قلب ها

الله متعال، هستی را آفرید و برای انسان مسخرگردانید و آفتاب را به حیث چراغ و مهتاب را روشنایی قرار داد تا اشعه شان را به همه انسان ها به صورت عدل و مساوات برسانند و هیچ کس را یارای منع از نور و گرمی آن برای انسان و نبات و حیوان نیست. و از آسمان باران را فرستاد تا همه چیز روی زمین را به وسیله آن زنده نگهدارد. الله متعال محمد صلی الله علیه وسلم را به حیث رسول و نبی برگزید تا نبوت ها و رسالت ها را به پایان برساند و چراغی برای قلبها و نوری برای روح و زندگی برای نفس ها باشد. (يَا أَيُّهَا النَّبِي إِنَّا أَرْسَلْنَاكَ شَاهِدًا وَمُبَشِّرًا وَنَذِيرًا* وَدَاعِيًا إِلَى اللَّهِ بِإِذْنِهِ وَسِرَاجًا مُنِيرًا) (الأحزاب: ۴۵ و۴۶) اي پيغمبر ! ما تو را به عنوان گواه و مژده رسان و بيم دهنده فرستاديم. و به عنوان دعوت كننده به سوي خدا طبق فرمان الله، و به عنوان چراغ تابان.

این نور در همه آفاق پرتو افشانی می کند، آب رسالت گوشه گوشه های زمین را آبیاری می نماید تا زندگی را در قلب ها برانگیزاند و بشریت در روشنایی آن حرکت نمایند. (أَوَمَنْ كَانَ مَيْتًا فَأَحْيَيْنَاهُ وَجَعَلْنَا لَهُ نُورًا يَمْشِي بِهِ فِي النَّاسِ كَمَنْ مَثَلُهُ فِي الظُّلُمَاتِ لَيْسَ بِخَارِجٍ مِنْهَا كَذَلِكَ زُيِّنَ لِلْكَافِرِينَ مَا كَانُوا يَعْمَلُونَ) (الأنعام: ۱۲۲) آيا كسي كه ( به سبب كفر و ضلال همچون ) مرده اي بوده است و ما او را ( با اعطاء ايمان در پرتو قرآن ) زنده كرده ايم و نوري ( از مناره ايمان ) فرا راه او داشته ايم كه در پرتو آن، ميان مردمان راه مي رود ( و چشم او را روشنائي، گوش او را شنوائي، زبان او را توان گفتار، و دست و پاي او را قدرت انجام كار مي بخشد ) مانند كسي است كه به مَثَل گوئي در تاريكيها فرو رفته است ( و توده هاي انباشته ظلمتكده كفر او را در خود بلعيده است و شبح بي جان و بي انديشه و بي تكاني از او برجاي نهاده است) و از آن تاريكيها نمي تواند بيرون بيايد؟ همان گونه ( كه خداوند ايمان را در دل ايمانداران آراسته است، كفر و ضلال را در دل ناباوران پيراسته است و ) اعمال كافران در نظرشان زيبا جلوه داده شده است.

سخترین آزمایش، شنیدن آزار و اذیت است

ابتلاء و آزمایش از سنت های رسالت هاست، خداوند عزوجل می فرماید:‌ (لَتُبْلَوُنَّ فِي أَمْوَالِكُمْ وَأَنفُسِكُمْ وَلَتَسْمَعُنَّ مِنَ الَّذِينَ أُوتُواْ الْكِتَابَ مِن قَبْلِكُمْ وَمِنَ الَّذِينَ أَشْرَكُواْ أَذَى كَثِيرًا وَإِن تَصْبِرُواْ وَتَتَّقُواْ فَإِنَّ ذَلِكَ مِنْ عَزْمِ الأُمُورِ) (آل عمران: ۱۸۶) به طور مسلّم از لحاظ مال و جان خود مورد آزمايش قرار مي گيريد و حتماً از كساني كه پيش از شما بديشان كتاب داده شده است، و از كساني كه كفر ورزيده اند، اذيّت و آزار فراواني مي بينيد ( و اعمال ناشايستي و سخنان نابايستي مي شنويد ) و اگر ( در برابر آزمايش مالي و جاني ) بردباري كنيد و ( از آنچه بايد پرهيز كرد ) بپرهيزيد، ( كارهاي شايسته همين است و ) اين اموري است كه بايد بر انجام آنها عزم را جزم كرد و در اجراي آنها كوشيد.
درین آیه الله متعال شنیدن آزار را به صورت خاص ذکر نموده در حالی که در عموم ابتلاء‌ داخل می باشد؛ چرا که تأثیر آن از ضربه شلاق بر جسد، بیشتر است. رسول الله صلی الله علیه وسلم این قسم اذیت را در زندگی خود زیاد تجربه کرده اند، ایشان را جادوگر، شاعر، دیوانه، غیب گوی و… می گفتند. وقتی اذیت و آزار به نهایتش می رسد که مردم به آبروی پاک و شریف دعوتگر تجاوز نموده و او شکیبایی کرده و می بخشد، این همه به خاطر دو موضوع می باشد:‌

۱٫ تا به پیروانش صبر و تحمل در راه دعوت و بردباری و گذشت از بدی ها را آموزش دهد. (وَإِن تَصْبِرُواْ وَتَتَّقُواْ فَإِنَّ ذَلِكَ مِنْ عَزْمِ الأُمُورِ) و اگر ( در برابر آزمايش مالي و جاني ) بردباري كنيد و ( از آنچه بايد پرهيز كرد ) بپرهيزيد ، ( كارهاي شايسته همين است و ) اين اموري است كه بايد بر انجام آنها عزم را جزم كرد و در اجراي آنها كوشيد.

۲٫ تا بدانند مصیبتی که به آنان رسیده، شاید به سبب کوتاهی شان و یا مخالفت از اوامر رسول الله صلی الله می باشد که او را آن طور که واجب است احترام و اعتزاز نکرده اند. خداوند ما را از آن بیم می دهد و می فرماید: (فَلْيَحْذَرِ الَّذِينَ يُخَالِفُونَ عَنْ أَمْرِهِ أَنْ تُصِيبَهُمْ فِتْنَةٌ أَوْ يُصِيبَهُمْ عَذَابٌ أَلِيمٌ) (النور: ۶۳) آنان كه با فرمان او مخالفت مي كنند، بايد از اين بترسند كه بلائي ( در برابر عصياني كه مي ورزند ) گريبانگيرشان گردد، يا اين كه عذاب دردناكي دچارشان شود ( اعم از قحطي و زلزله و ديگر مصائب دنيوي، و دوزخ و ديگر شكنجه هاي اخروي ).

آن چه در غزوه احد برای رسول الله صلی الله علیه وسلم رخ داد، بهترین دلیل مدعاست و خداوند این موضوع را در قرآن کریم جاودانه کرد تا برای مسلمانان تذکر دهد که آن چه درین غزوه برای پیامبر رسیده به اثر نافرمانی آنهاست؛ آنگاه که تیراندازان موقعیت خود را ترک کرده و پایین آمدند تا در جمع آوری غنیمت ها سهیم شوند.

چقدر امشب با دیشب مشابه است، این جاهلان نمی توانند به ساحت پاک رسول الله بتازند؛ مگر بعد از این که ما در حق الله و حق رسولش کوتاهی کردیم، رسول الله صلی الله علیه وسلم می فرماید: (يُوشِكُ الْأُمَمُ أَنْ تَدَاعَى عَلَيْكُمْ كَمَا تَدَاعَى الْأَكَلَةُ إِلَى قَصْعَتِهَا”، فَقَالَ قَائِلٌ: وَمِنْ قِلَّةٍ نَحْنُ يَوْمَئِذٍ؟ قَالَ: “بَلْ أَنْتُمْ يَوْمَئِذٍ كَثِيرٌ، وَلَكِنَّكُمْ غُثَاءٌ كَغُثَاءِ السَّيْلِ، وَلَيَنْزَعَنَّ اللَّهُ مِنْ صُدُورِ عَدُوِّكُمُ الْمَهَابَةَ مِنْكُمْ، وَلَيَقْذِفَنَّ اللَّهُ فِي قُلُوبِكُمُ الْوَهْنَ” فَقَالَ قَائِلٌ: يَا رَسُولَ اللَّهِ، وَمَا الْوَهْنُ؟ قَالَ: “حُبُّ الدُّنْيَا، وَكَرَاهِيَةُ الْمَوْتِ”.) زود است که امت ها بر شما حمله کنند مانند حمله خورنده ها بر کاسه، کسی گفت: آیا به علت کم بودن تعداد ماست؟ فرمودند: نه بلکه شما زیاد هستید؛ اما مانند کف دریا می باشید و خداوند متعال هیبت شما را از قلب دشمان شما بیرون می کشد و در قلب های شما سستی را جا می دهد. کسی گفت: یا رسول الله سستی ما در چیست؟ فرمودند: در دوستی دنیا و کراهیت از مرگ.

امروزه قسمت زیادی از مسلمانان در گناه و معاصی غوطه ور اند و فرایض و واجبات فروگذاشته اند، این فرموده خداوند، حالت شان را به تصویر می کشد:‌ (فَخَلَفَ مِنْ بَعْدِهِمْ خَلْفٌ أَضَاعُوا الصَّلَاةَ وَاتَّبَعُوا الشَّهَوَاتِ فَسَوْفَ يَلْقَوْنَ غَيًّا) (مريم: ۵۹) بعد از آنان، فرزندان ناخلَفي ( روي كار آمدند و در زمين ) جايگزين شدند كه نماز را ( ترك كردند و بهره مندي از آن را ) هدر دادند و به دنبال ( لذائذ و ) شهوات راه افتادند، و ( مجازات ) گمراهي ( خود را در دنيا و آخرت ) خواهند ديد.

مسؤولیت مسلمانان برای نصرت رسول الله صلی الله علیه وسلم

۱٫ وحدت و یکپارچگی: (وَاعْتَصِمُوا بِاللَّهِ هُوَ مَوْلَاكُمْ فَنِعْمَ الْمَوْلَى وَنِعْمَ النَّصِيرُ) (الحج: ۷۸) و به خدا چنگ زنيد كه سرپرست و ياور شما او است، و چه سرور و ياور نيك و چه مددكار و كمك كننده خوبي است ! (وَاعْتَصِمُوا بِحَبْلِ اللَّهِ جَمِيعا وَلَا تَفَرَّقُوا) (آل عمران: ۱۰۳) و همگي به رشته ( ناگسستني قرآن ) خدا چنگ زنيد و پراكنده نشويد.

۲٫ تأسی جستن به پیامبر صلی الله علیه وسلم: (لَقَدْ كَانَ لَكُمْ فِى رَسُولِ اللَّهِ أُسْوَةٌ حَسَنَةٌ) (الأحزاب: ۲۱) سرمشق و الگوي زيبائي در ( شيوه پندار و گفتار و كردار ) پيغمبر خدا براي شما است.

۳٫ محافظت از نماز که در آن معیت الله متعال و رفاقت رسول الله متحقق می گردد، آنگاه که حریص باشیم مانند رسول الله نماز بخوانیم و در التحیات بگوییم:‌ السلام عليك أيها النبي ورحمة الله وبركاته” سلام بر کسی گفته می شود که حاضر و موجود باشد.حضرت ابوهریره روایت می کند که رسول الله فرمود:‌ “مَا مِنْ أَحَدٍ يُسَلِّمُ عَلَيَّ إِلَّا رَدَّ اللَّهُ عَلَيَّ رُوحِي حَتَّى أَرُدَّ عَلَيْهِ السَّلَامَ”. هر کس برایم سلام بفرستد، خداوند روح مرا باز میگرداند تا سلامش را جواب دهم.

۴٫ این که در وقت غضب از اخلاق رسول الله صلی الله علیه وسلم الگوبرداری کنند و کسی را دشنام ندهند، نفرین نکنند، به سنگ نزنند، دارایی های عامه را تخریب نکرده و چیزی را به آتش نزنند و بر مؤسسات تجاوز نکنند؛ چون همه این ها به ضرر ماست و هیچ فایده از آن نصیب ما نمی شود. کسی که اسلام را به صورت صحیح فهمیده باشد، تلاش می ورزد که از حوادث بهره بگیرد و از آن چه به ضرر دین و سرزمین و مردم باشد، جلوگیری کند.

۵٫ بر همه مسلمانان چه در سرزمین های شان و چه در خارج واجب است که به مردم اطراف خویش تشریح نمایند که محمد صلی الله علیه وسلم کیست؟ و اساسات عدل، آزادی، کرامت، گذشت را برای بشریت نهادینه سازند و زندگی پیامبر را با عمل خود مجسم نمایند و قبل از گفتار شخصیت عملی از پیروان واقعی پیامبر به نمایش بگذارند. تا جهانیان بدانند که پیروان این پیامبر، حاملان خیر برای بشریت اند و اتباع پیامبر کریمی اند که رحمتی برای جهانیان مبعوث گردیده است.

۶٫ به تمام گونه های نیرومندی، خود را آماده سازید و در پیشاپیش این نیرومندی ها نیروی ایمان و ارتباط و اتحاد بین مسلمانان را قرار دهید. ( وَأَعِدُّوا لَهُمْ مَا اسْتَطَعْتُمْ مِنْ قُوَّةٍ وَمِنْ رِبَاطِ الْخَيْلِ تُرْهِبُونَ بِهِ عَدُوَّ اللَّهِ وَعَدُوَّكُمْ) (الأنفال: ۶۰) براي ( مبارزه با ) آنان تا آنجا كه مي توانيد نيروي ( مادي و معنوي ) و ( از جمله ) اسبهاي ورزيده آماده سازيد، تا بدان ( آمادگي و ساز و برگ جنگي ) دشمنِ خدا و دشمن خويش را بترسانيد.

۷٫ توازن نیرومندی حقیقی مردم را از اذیت یکدیگر منع نموده و از بغاوت جلوگیری می نماید. این جاست که کفه ترازو توازن میابد. آمادگی نیرو به معنی عام و فراگیر آن، هیبت مسلمانان را در تمام عالم متحقق می سازد.

۸٫ این که انصاف داشته و فقط مرتکبین توطئه را نکوهش کنیم نه دیگران را.


نوشته: محمد بدیع مرشد عام اخوان المسلمین
ترجمه: عبدالخالق احسان

نظرات

مطالب مرتبط

پیامبر اسلام صلی الله عليه وسلم اولین مؤسس دولت اسلامی

پيامبر بزرگ اسلام صلی الله عليه وسلم از اولين روزهايی كه پيام خوشبختي و سعادت …

Discover more from سیاح‌آنلاین

Subscribe now to keep reading and get access to the full archive.

Continue reading